Ospakizunak
Urtarrilaren 5eko arratsaldean gure herrira Ekialdeko Maiestate Jaunak etortzen dira gure etxeak umeentzako opariz betetzeko asmoz.
Errege Magoak karroza ikusgarri eta argitsuetan etortzen dira eta morroi, zuzi eta karrozen segizio batek lagunduta datoz. Horiek guztiak udalerriko kaleetan barrena ibiltzen dira etorri direla jakin dezagun.
Kristautasunaren aurreko festa honek, garizumaren zain gaudela ospatzen dugunak, gozamenerako aukera berria eskaintzen digu. Inauterietako larunbata zein asteartean gure kaleetan barrena herritarren eta bisitarien mozorroen koloreak hedatzen dira.
Eguen zurian egiten dugun oilarraren proba eta “Hartza eguneko” kalejira, biharamunean, gure herri honetan tradizio handia duten ospakizunak dira.
Ospakizun hau maiatzaren lehen igandean egin ohi dugu, eta beraren bidez euskal dantza tradizionala omentzen dugu. Euskal Herriko lurralde historiko guztietako dantzariak gure herrira etortzen dira kolore eta harmoniaz betetako ikuskizuna eskaintzearren.
Goizez, auzoetan barrena, kalejira egiten dute, eta arratsaldez, Cardenal Orbe plazan, erakustaldia eskaintzen dute.
Jai honen osagarri, euskal folklorearekin, oro har, eta musika eta dantzarekin, zehazki, lotutako jarduerak ere egiten dituzte.
Euskal Birusa taldeak antolatzen du. Azoka txiki hau maiatzaren lehen larunbatean izaten da eta euskal liburu eta disko berria ezagutzea ahalbidetzen digu.
Azokaren aldi berean bestelako kultur jarduerak ere antolatu ohi dituzte.
“Mugartea” izeneko pintura-taldeak aire zabaleko pintura lehiaketa hau antolatu ohi du, normalean ekainaren hirugarren igandean izaten da.
Hainbat lekutako artistak margotzeko asmoz gure herrira etortzen dira. Jarduera honek oinezkoen interesa eta kuriositatea erakartzen ditu, oihaletan islatutako talentuak limurtuta. Jarduera bukatzeko, lehiaketan parte hartzen duten obren erakusketa egiten dute.
Euskal Birusak, bertako bestelako taldeekin batera, jai hau antolatzen du San Juan bezperan. Jai honetan sua da protagonista.
Jai honetan abestiek, irrintziek eta bestelako herri adierazpenek parte hartzen dute. Berau Cardenal Orbe plazan egiten dute.
Ermuko Andaluziako Kultur Zentroak jarduera hau egiten du, berau garrantzi handikoa da andaluziarren jai-egutegian.
Andre mariaren prozesioak, erromes, gurdi, zaldi eta abarrek lagunduta, udalerriko kaleak zeharkatzen ditu Ongarai parka naturalera iritsi arte. Bertan, meza tradizionala (“misa rociera”) eta egun osoan zehar luzatzen den jaia egiten dituzte.
Santixauak herriko jaiak dira eta uztailaren 24 eta 27 bitartean ospatzen dira. Hala ere, ekintza-egitaraua uztailaren erdialdean hasten da eta, horrela, giroa prestatzen da. Giroaren maila gorena 24an izaten da, egun horretan jaiei hasiera ematen dien txupinazoa botatzen baita.
Ekitaldi aniztasuna, herritarren partaidetza eta txarangek ezartzen duten kolore berezia Santiagoko festen ezaugarri nagusiak dira, eta hauek, urtero, dibertsio eta gozamenerako aukera eskaintzen digute.
Folk taldeen lehiaketa honen finala irailaren bigarren asteburuan izaten da Orbe Kardinalaren plazan, helburua musika radikala suspertzea eta musika-mota hau lantzen duten taldeetzako zabalkunde-plataforma izatea helburua izanik.
Azken fasean parte hartzen duten sei taldeez gain, bertan izaten dira aurreko edizioaren irabazlea eta folk munduko artista ezagunen bat.
Nekazaritzako azoka hau jai-egutegiaren erreferente bihurtu da.
Euskal Birusa izeneko taldeak antolatzen du San Martin egunetik gertuen dagoen larunbatean. Azoka honetan inguruko baserritarrek ekartzen dizkiguten nekazaritzako produktuak ikusi eta eros ditzakegu eta, aldi berean, egun honetako egitaraua aberasten duten bestelako jarduera ugariz ere goza dezakegu.
Gabonetako oporrak direla eta, herriko ikasleek aisia eta gozamenerako denbora gehiago izaten dute.
Horretarako, gure udalerrian hamaika jarduera burutzen dituzte. Horien artean, antzerki eta barietateko ikuskizunak bere baitan hartzen dituen haur parkea edo tradizionalagoak diren bestelako jarduerak, Olentzeroren harrera edo Erregeen Kabalgata kasu, daude.
Abenduaren 31n eta ez Euskal Herriko gainerako udalerrietan tradizioa den bezala, 24an, Olentzero menditik gure herriko kaleetara jaisten da eta herriko umeei opariak banatzen dizkie.
Aldaketa honen arrazoia diktaduran izandako gertaera bilatu behar dugu, izan ere, garai hartan ekitaldi hau egin ahal izateko beharrezkoa zen administrazio baimena ez zuten garaiz eskuratu, eta horrek ekitaldia atzeratu zuen.